REŽNJEVI MOZGA

SEMINARSKI RAD

REŽNJEVI MOZGA

 

 

 

SADRŽAJ

 

Uvod…………………………………………………………………1

Režnjevi mozga………………………………………………….2

Čeoni režanj……………………………………………………….3

Temeni režanj……………………………………………………..4

Potiljačni režanj…………………………………………………..5

Slepoočni režanj………………………………………………….6

Zaključak……………………………………………………………7

 

 

 

UVOD

 

Najznačajniji deo nervnog sistema , a ujedno najneistaženiji deo ljudskog organizma je mozak (lat. Enecphalon). Mozak je smešten u lobanjskog čauri i oko njega se nalaze moždane opne i sastoji se od više delova kao što su  produžena moždina, hipofiza, srednji mozak, mali mozak, veliki mozak itd.

Veliki mozak u lobanji zauzima najveći deo i zahvaljujući uzdzžnoj pukotini deli se na dve hemisfere.Veliki mozak i kičmena moždina zajedno  grade centralni nervni sistem.

 

REŽNJEVI MOZGA

 

Najveći deo lobanje zauzima velik mozak, svaka hemisfera ima po tri pola:

• Čeonog
• Potiljačnog
• Slepoočnog

Glavne delove hemisfere čine 4 režnja:

• Čeoni režanj
• Temeni režanj
• Potiljačni režanj
• Slepoočni režanj

 

 

ČEONI REŽANJ

-LOBUS FRONTALIS-

Čeoni režanj zauzima prednju stranu svake moždane hemisfere tj. u čeonom delu lobanje ispred temenog režnja a iznad slepoočnog režnja. Centralnom brazdom odvojen je od temenog režnja, a Sylvijinom brazdom od temporalnog režnja. Zadnja granica čeonog režnja je precetralna (motorna) vijuga koja sadrži primarni motroni korteks, čija je uloga da kontoliše voljne pokrete pojedinih delova tela. U čeonom režnju nalazi se većina osetljivih neurona tj. dopamina.

Struktura frontalnog režnja pored centralne i bočne brazde sadrži i dno koje je podeljeno na:

• Bočni deo: leteralni deo gorenje, srednje i donje čeone vijuge
• Polarni deo: transverzalna frontoparijetalna i frontomarginalna vijuga
• Orbitalni deo: bočna orbitalna vijuga, prednja orbitalna vijuga, zadnja orbitalna vijuga, medijalna orbitalna vijuga, prava vijuga.
• Srednji deo: medijalni deo gornje frontalne i cingularne vijuge.

Brazde odvajaju vijuge, tako npr. Motorna vijuga je ispred centralne a iza motorne vijuge, dok se gornje i srednje dele gornjom čeonom brazdom, a čeonom brazdom podeljne su srednja i donja vijuga.

Oko kasih 20-tih frontalni režanj dostiže punu zrelost, što označava kognitivu zrelost sa odraslom dobom, međutim mala atrofija frotnalnog režnja javlja se kod starijih osoba kao normalna pojava.

Glavna uloga čeonog režnja je u voljnim pokretima, pošto se u njemu nalazi pimarni motorni korteks za regulisanje pokreta (hodanje). Sposobnost da se donese izbor između loših i dobrih postupaka, razliku između stvarnih ili nestvarnih događaja proizilazi iz funkcije frontalnog režnja. Takođe čeoni režanj igra veliku ulogu u zadržavanju dugoročnog pamćenja koje nije zasnovano na podacima već je povezano sa emocijama.

Slika br. 2 – Strukture čeonog režnja velikog mozga

 

TEMENI REŽANJ

-Lobus parietalis-

 

Temeni režanj tj. Parijetalni režanj nalazi se iznad potiljačnog a iza čeonog režnja.

Struktura temenog režnja definiše se pomoću 3 anatomske granice:

Centralna brazda odvaja parijetalni režanj od čeonog režnja

Temeno-potiljačna brazda odvaja temeni i okcipitalni režanj

Bočna brazda je najviša bočna granica pomoću koje se odvaja od temporalnog režnja.

Senzorne informacije umeću se pomoću ovog režnja što označava mogućnost orijentacije, glavni su receptora područja čula dodira u senzornoj vijugi koja je iza centralne brazde u postcentralnoj vijugi i dorzalno od vidnog sistema. Pored toga njegova funkcija podrazumeva i obradu informacija koje se odnose na čulo dodira. Njegova funkcija podrazumeva grafesteziju (prepoznavanja pisanja na koži samim dodirom) i lokalizaciju dodira (dvostrana simultana stimulacija).

 

Slika br. 3 – Strukture temenog režnja velikog mozga

 

POTILJAČNI REŽANJ

–LOBUS OCCIPITALIS-

Ocipitalni lobus smesten je u zadnjem delu lobanje i predstavlja četri najmanja uparena režnja u moždanoj kori i čine deo prednjeg mozga coveka. Onovni način definisanja potiljagnog režnja jeste to da je deo moždane kore koja se nalazi ispod potiljačne kosti. Pomoću Tentorium cerebelle(nastavka mozdane opne dure mater) režnjevi odvajaju mali mozak iz mozga, a cerebralnim pukotinama režnjevi su izolovani u svojim hemisferama. Strukturno gledano na prednjim ivicama režnjeva nalazi se nekoliko bočnih potiljačnih vijuga sa kojim se odvajaju od bočnog potiljačnog žleba.

Sama uloga ocipitalnog lobusa podeljenja je u nekoliko funkcijskih vidnih pordručja. Osnovna funkcija jeste u tome da je primarni vidni korteks, Što podrazmeva da sadrži opise slika niske razine, prostorne frekvencije i boja u malim receptivnim poljima. Zahvaljujući vidnom kortesku imamo dva tpa projekcije impulsa i to :

• Trbušni tok –odgovornan za obradu „Šta“ se vidi
• Potiljačnog područja- ledjnog toka- „Gde/kako“ se vidi.

Kako je potiljačni režanj deo kore velikog mozga ima ulogu da obradi podatke čula vida, s hodno time može se reći da oko gleda, a ocipitalni režanj kore velikog mozga obrađuje, vidi, analizira, doživljava odeređenu sliku.

 

 

Slika br. 4- Strukture potiljačnog režnja velikog mozga

 

SLEPOOČNI REŽANJ

–LOBUS TEMPORALIS-

Slepoočni Režanj smešten je od potiljanog režnja do slepoočnog pola i na njemu se nalaze gornji i donji slepoočni žleb kao i tri vijuge i to gornja, srednja i donja vijuga. Gornja vijuga nastavlja se u supramarginaln vijugu, gradi slepoočni poklopac i sadži glavne centre za sluh i govor.. Dok se srednja vujuga  proteže ispod gorenje a iza se produžava angularnom vijugom, a donja slepoočna vijuga smeštena je ispod srednje. Zajedno sve tri slepoočne vijuge spajaju se u slepooočni pol.

Glavna funkcija ovog režnja jeste u tome da obradi senzorne ulaze u izvedena značenja I zadržavanja memorije vizulenih sećanja tj, vizuelng pamćenja, prirodnih čulnih impulsa (suh I vidi) , prepoznavanje jezika kao i novo upamćivanje.

 

Slika br. 5- Strukture slepoočnog režnja velikog mozga

 

ZAKLJUČAK

Režnjevi mozga u ljdskom organizmu imaju značajnu ulogu. Kako su deo velikog mozga samim tim su deo i cenrtalnog nervnog sistema, tako se njegova uloga zavisno od toga koji režanj je u ptanju ogleda u tome što su zadužene za vid, sluh, ravnotežu, pamćenje.

 

LITERATURA

1. Anatomija, Akademija za estetiku i kozmetiku Beograd.
2. Netter H. F. Atlas of human anatomy, Fourth edition, Saunders Elsevier, 2006.

 

 

SEMINARSKI RAD

Režnjevi mozga

Predmet: ANATOMIJA

Mentor: Olivera Matović

Student: Ivona Jovanović

Beograd, 2019