Select Page

PSIHOLOŠKA DOBIT OD PRUŽANJA KOZMETIČKIH USLUGA

1
AKADEMIJA ZA ESTETIKU I KOZMETOLOGIJU PURITY
TEMA: PSIHOLOŠKA DOBIT OD PRUŽANJA KOZMETIČKIH
USLUGA
PREDMET: PSIHOLOGIJA I ODNOS PREMA KLIJENTU
STUDENT:
ANA ODZIC

BEOGRAD,2020 god.2
SADRŽAJ
1. Uvod………………………………………………………………………………3
2. Pozitivni efekti kozmetičkih procedura……………………………………………4
3. Predviđanje slabih psihosocijalnih rezultata kozmetičkih intervencija…………….5
4. Plastična hirurgija I dismorfički poremećaj………………………………………..6
5. Zaključak……………………………………………………………………………7
6. Literatura…………………………………………………………………………….9 3

1. Uvod
Ujedno i muškarci i žene su sve više zabrinuti zbog svog fizičkog izgleda i traže pomoć
kozmetologije. Većina studija ukazuje na to da su ljudi uglavnom zadovoljni ishodom
kozmetičkih procedura, ali, moramo imati na umu da je urađjen mali broj ozbiljnih empirijskih
provera. Zahtevnije procedure, kao što je na primer rinoplastika, zahtevaju veći stepen psihičkog
prilagođavanja pacijenta, nego restorativne procedure, kao što je face-lift.
Pacijenti koji imaju nerealna očekivanja vezano za ishod kozmetičkih procedura imaju veću
šansu da rezultatima budu nezadovoljni. Neki ljudi nikada nisu zadovoljni sa ishodom
kozmetičkih intervencija, iako su realno rezultati dobri. Razlog je često poremećaj koji se zove
dismorfija.
Ljudi sve više traže kozmetičke usluge i izražavaju nezadovoljstvo vlastitim izgledom. Čak 56%
žena i 43% muškaraca u Sjedinjenim Američkim Državama je izrazilo nezadovoljstvo vezano za
pitanje izgleda. U periodu između 1997- 1999 godine došlo je do drastičnog povećanje zahteva
klijenata za kozmetičkim procedurama, kako hirurškim, tako i nehirurškim, koje sprovode
plastični hirurzi, dermatolozi i ORL hirurzi (Castle, Phillips, 2002).
Ljudi se uglavnom odlučuju za kozmetičke intervencije da bi se osećali bolje, unapredili vlastito
samopoštovanje, raspoloženje i sigurnost u društvenim odnosima. Studije uglavnom ukazuju na
to da je većina ljudi koji su preduzeli određene kozmetičke intervencije zadovoljna rezultatima.
Veoma mali broj studija je ispitivao psihološke efekte urađenih intervencija. U ovom radu
nastojaćemo da napravimo pregled i analizu empirijskih studija koje su rađene na populaciji
ispitanika koji su se podvrgli različitim kozmetičkim procedurama, sa ciljem da ispitaju uticaj
istih na njihovu psihološku dobrobit.

2. Pozitivni efekti kozmetičkih procedura
Istraživači su nastojali da procene u kojoj meri kozmetičke intervencije dovode do psihološkog
blagostanja u svega nekoliko do sad obavljenih studija. Do sada je urađeno 36 studija koje
ispituju psihičko blagostanje pacijenata koji su preduzeli različite kozmetičke tretmane, pre
svega rinoplastiku (12), uvećanje grudi (7), smanjenje grudi (pet) i facelifting (tri studije) , dok
su preostale studije obuhvatile različite intervencije. Psihološki efekti obavljenih intervencija
procenjivani su u intervalu od neposredno nakon obavljene procedure, pa sve do vremenskog
perioda nakon 10 godina. Samo 11 studija je uključilo, između ostalog, i kontrolnu grupu
ispitanika. Ostale studije su koristile normativne podatke koji se odnose na opštu
populaciju (Castle, Phillips, 2002).
Studija je pokazala je da je većina pacijenata bila zadovoljna ishodom i unapredila
samopoštovanje. Posebno su zadovoljne rezultatima bile žene koje su se odlučile za operaciju
smanjenja grudi. Uglavnom se napredak odnosio na samopoštovanje, doživljaj lične vrednosti,
smanjenje distresa i stidljivosti, poboljšanje kvaliteta života. Ipak mnoge od ovih studija su imale
metodološka ograničenja jer je u njima učestvovao veoma mali broj ispitanika. Pored toga,
pacijenti koji su pristali da učestvuju u ovom istraživanju i bili podvrgnuti intervjuu (pre i posle
obavljene intervencije) predstavljali su pristrasnu grupu, ali nijedna od navedenih studija nije
procenila stepen pristrasnosti. Čak šta više, klinički intervjui su može biti imali rizik pristrasnosti
procenjivaca jer je veoma mali broj studija podrazumevao učešće ,,slepih” procenjivaca (Castle,
Phillips, 2002).
Nisu sve studije koristile validne instrumente za procenu, što dovodi u pitanje interpretaciju
rezultata. Na kraju krajeva, većina studija je procenjivala veoma specifične procedure i nije
sasvim jasno u kojoj meri se rezultati ovih studija mogu generalisati na rezultate drugih tipova
kozmetičkih intervencija.

3.Predviđanje slabih psihosocijalnih rezultata kozmetičkih intervencija
Nedovoljno je ispitivano naučno pitanje koje se odnosi na faktore koji su povezani sa
nezadovoljavajućim ishodom kozmetičkih intervencija. Svega nekoliko studija se pozabavilo
ovim pitanjem. Faktori povezani sa nezadovoljstvom ishodom kozmetičke intervencije su
mladost, depresija, anksioznost i poremećaj ličnosti (Castle , Phillips, 2002).
Neki autori ukazuju na to da priroda i stepen hirurške promene predstavljaju značajan prediktor
ishoda, odnosno psihološke dobiti: ekstenzivne procedure koje podrazumevaju drastično
promenu, kao što su rinoplastika, uvećanje grudi, u većoj meri mogu ozbiljno da naruse sliku o
sebi, nego restorativne procedure, kao što je fejslifting ili ubrizgavanje hijaluronskih injekcija
Klassen , Jenkinson , Fitzpatrick , Goodacre, 1996).
Stepen promene u senzacijama koji se događa nakon kozmetičkih procedura (kao što je na
primer zatezanje kože nakon fejsliftinga ili nedostatak osetljivosti bradavica nakon uvećanja
grudi) takođe mogu imati psihološke posledice i otežati adaptaciju na rezultate procedure
(Pruzinsky, Edgerton, 1997).
Veliki značaj imaju i očekivanja pacijenta koja se odnose na ishode kozmetičke intervencije.
Može se napraviti razlika između očekivanja koja se odnose na unapređenje slike o sebi i
očekivanja koje se odnose na spoljašnje faktore, kao što su proširenje socijalne mreže, formiranje
novih partnerskih odnosa, unapređenje popularnosti u društvu, dobijanje željenog posla
(Pruzinsky T, Edgerton, 2002)
Neki dokazi ukazuju na to da očekivanja pacijenta koja se odnose na spoljašnje činioce imaju
veći uticaj na to da li će osoba biti zadovoljna ishodom kozmetičke intervencije ili ne. Ako
pacijent preduzima kozmetičku intervenciju sa ciljem da na taj način unapredi svoj društveni
život i reši socijalne probleme, veće su šanse da njegova očekivanja neće biti ostvarena (Beale,
Hambert, Lisper, 1985).

4. Plastična hirurgija i dismorficki poremećaj
Postoji određena grupa pacijenata koja uglavnom bude nezadovoljna ishodima kozmetičkih
procedura – u pitanju su osobe koje imaju dismorficki poremećaj. Ovaj poremećaj odlikuje
preokupiranost minimalnim ili nepostojećim deformitetom, što izaziva značajni distres i
oštećenje u socijalnoj, radnoj i drugim oblastima života (Castle , Phillips, 2002). Osobe sa ovim
poremećajem su okupirane nepostojećim nedostatkom, obično po više sati svakoga dana.
Uverenje da su ružni često prate i deluzije (Phillips, McElroy, Keck, 1993).
Sa namerom da umanje distres, osobe sa disforničkim poremećajem traže razuveravanje od
strane drugih, redovno proveravaju svoj izgled u ogledalu, nastoje da prikriju defekt kroz
upotrebu odeće, šminke, šešira, perike i slično (Phillips, 1996).
Ova kategorija pacijenata činim 6 do 15% pacijenata koji traže usluge plastične hirurgije 12 i
otprilike 12% svih pacijenata koji traže usluge dermatologa. Iz različitih razloga, veoma je važno
da se osobe sa ovim poremećajem na vreme prepoznaju u oblasti plastične hirurgije. Rezultati
istraživanja ukazuju da oni veoma retko imaju koristi od kozmetičkih procedura. Većina ljudi sa
dismorfičkim poremećajem je dala iskaz u tome da je za njih kozmetička procedura bila
beskorisna i da nije umanjila tegobe koje se tiču njihovog izgleda (Veale, 2000).
Neki pacijenti iz ove kategorije su skloni da bez razloga podnose tužbe protiv lekara koji su
obavili kozmetičke intervencije ili čak znaju da budu nasilni. S druge strane, dismorfički
poremećaj je moguće lečiti. Kognitivno bihejvioralna terapija zajedno sa farmakoterapijom daje
dobre rezultate kod dve trećine osoba sa ovim poremećajem.

5. Zaključak: Pristup pacijentima koji traže usluge plastične hirurgije
Postavlja se pitanje kako da plastični hirurg proceni ko od klijenata neće imati psihosocijalne
dobiti od objektivno dobro obavljene kozmetičke procedure. Literatura nam ne daje mnogo
informacija o tome, ali možemo da izvedemo određene zaključke. U odgovoru na ovo pitanje
najviše značaja ima stav koji osoba zauzima prema kozmetičkom problemu i stepen distresa koji
proizilazi iz toga. I jednu i drugu varijablu treba izmeriti primenom odgovarajućih instrumenata.
U suštini plastični hirurg treba da proceni da li osoba koja mu se obraća ima dismorfički
poremećaj, što znači da bi kozmetička intervencija za nju bila beskorisna i potencijalno štetna.
Ova procena treba da se odnosi na to da li je defekt koji osoba opaža postojeći i značajno
narušava njen izgled, veoma blag ili ne postoji. Klijenta treba pitati koliko vremena provodi
svakoga dana u brizi koja se odnosi na estetski problem, koliko distresa taj estetski problem
izaziva i da li postoje izvesna oštećenja u socijalnoj, radnoj i drugim sferama života izazvana
istim. Ako klijent daje iskaz u tome da je preokupiran određenim nedostatkom, razmišlja o tome
najmanje jedan sat dnevno i da iz toga proizilazi veliki distress, odnosno oštećenja u
svakodnevnom funkcionisanju, najverovatnije se radi o dismorfičkom poremećaju.
Treba biti na oprezu kada plastični hirurg procenjuje da je kozmetički problem pacijenta zapravo
trivijalan u odnosu na to kako ga pacijenti vidi. Takođe treba proceniti očekivanja pacijenta koja
se odnose na ishod predložene procedure u estetskom i psihosocijalnom smislu. Pacijentu treba
dati informacije o tome kakav se ishod može da očekuje, informisati ga o potencijalnim
propratnim efektima i komplikacijama. Važno je razmotriti prethodne kozmetičke intervencije
koje je klijent preduzimao, uključujući broj prethodno obavljenih procedura i njihov kozmetički i
psihosocijalni ishod, prema viđenju samog pacijenta, kao i njegovih prijatelja i članova
porodice.
Specijalista kozmetologije treba da bude na oprezu kada je reč o klijentima koji su preduzimali
različite kozmetičke intervencije kod mnogo stručnih lica, ali tako da su ishodi ovih intervencija
za njih bili nezadovoljavajući. Istorija bilo kakvih tužbi koje su podnosili protiv prethodnih
specijalista plastične hirurgije takođe treba da bude znak upozorenja. 8
Pacijentova psihijatrijska istorija i trenutno mentalno stanje takođe treba da budu ispitani.
Specijalista plastične hirurgije treba da bude svestan određenih psihijatrijskih stanja koja mogu
uvećati zabrinutost koja se odnosi na izgled, a koja se leče adekvatnim psihijatrijskim tretmanom
Na primer, kozmetičke procedure ne treba izvoditi na ljudima koji boluju od depresije ili psihoze
ili imaju dismorfički poremećaj. Preporučuje se da se oba lica najpre upute psihijatru, a tek
nakon što postignu stabilnu remisiju, moguće je razmotriti opravdanost eventualne kozmetičke
intervencije.

6. Literatura:
Castle DJ, Phillips KA. Disorders of body image. Hampshire, UK: Wrightson Biomedical;
2002.[Google Scholar]
Klassen A, Fitzpatrick R, Jenkinson C, Goodacre T. Should breast reduction surgery be
rationed? A comparison of health status of patients before and after treatment: postal
questionnaire survey. BMJ. 1996;313:454–457.[PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
Pruzinsky T, Edgerton MT. Body-image change in cosmetic plastic surgery. In: Cash TF,
Pruzinsky T, editors. Body images: development, deviance, and change. New York: Guildford
Press; 1990. pp. 217–236. [Google Scholar]
Beale S, Hambert G, Lisper H, et al. Augmentation mammaplasty: the surgical and
psychological effects of the operation and prediction of the result. Ann Plast
Surg. 1985;14:473–493. [PubMed] [Google Scholar]
Phillips KA, McElroy SL, Keck PE, Jr, et al. Body dysmorphic disorder: 30 cases of imagined
ugliness. Am J Psychiatry. 1993;150:302–308.[PubMed] [Google Scholar]
Phillips KA. The broken mirror: understanding and treating body dysmorphic disorder. New
York: Oxford University Press; 1996.[Google Scholar]
Veale D. Outcome of cosmetic surgery and “DIY” surgery in patients with body dysmorphic
disorder. Psychiatr Bull. 2000;24:218–221.[Google Scholar]1

POSTANI ESTETIČAR KOZMETIČAR, MAKE UP ARTIST ILI WELLNESS I SPA TERAPEUT

kurs estetsko-medicinskih kozmetičkih tretmana

Više informacija na telefon 0607237853