POSTKOMPRESIVNI SINDROM
Akademija za estetiku I kozmetologiju Purity
SEMINARSKI RAD
POSTKOMPRESIVNI SINDROM (Crush sindrom)
PATOLOGIJA
Student: Jana Tripković Profesor: dr. Olivera Matović
Beograd 2019.
CRUSH SINDROM
-POSTKOMPRESIVNI SINDROM-
Chrush sindrom spada u posebnu grupu zatvorenih povreda. Ove povrede se smatraju veoma ozbiljnim medicinskim stanjima. Uzrokovano je dejstvom prekomerne sile na grupu mišića u dužem vremenskom periodu. Ovaj sindrom se razvija u toku zemljotresa, cunamia, lavina, ratnih dejstva, terorističkih dejstava I zadesnih industrijskih I saobraćajnih katastofa gde nastaje priklještanje ljudi.
Kao posledica izlaganja tela mehaničkim pritisku raznih struktura, zatrpavanje ili priklještenje, nakon bombardovanja, eksplozije I vremenskih nepogoda, nastaju prvo:
- Crush povrede – prignječena tela, koja kasnije prelaze u
- Crush sindrom – poremećaj u organizmu.
Crush povrede mišića
Crush povrede mišića se može manifestovati na sledeći način:
- NEPOSREDNO PRIKLJEŠTENJE POPREČNO PRUGASTIH MIŠIĆA
Mehanička sila u toku crush povrede gnječi I prekida kontinuitet mišićnih vlakana.
- DIREKTAN PRITISAK NA MIŠIĆNE ĆELIJE
Crush povreda zbog jakog pritiska u mišićnim ćelijama izaziva pojavu ishemije.
Produženo trajanje ishemije u daljem toku poremećaja stvara pukotine na ćelijskoj membrane. Ovaj proces se dešava u toku prvog sata nakon crush povrede.
- POREMEĆAJ CIRKULACIJE
Crush povreda pritiskajući tkiva, istovremeno vrši pritisak I na velike krvne sudove, koji izaziva poremećaj u snabdevanju krvi u mišićima I drugim tkivima.
Normalno mišićno tkivo, nakom smrti mišićnih ćelija, može da izdrži nakon povrede jos 4 sata bez protoka krvi. Nakon toga kao posledica poremećaja cirkulacije krvi nastaje hipoksija.
Oslobanjanje supstanci iz povredjenog mišića
Povredjena mišića tkiva produkuju I otpuštaju toksine u opštu cirkulaciju. Sila pritiska koja deluje na mišiće, na početku crush povrede služi kao “zaštitni mehanizam” koji sprečava da ti toksini prodru u sistemsku cirkulaciju.
Kada se povredjeni izvuče iz ruševina, nastaje popuštanje pritiska što dovodi do pustanja toksina koji mogu slobodno da putuju kroz cirkulaciju I ispolje sistemski uticaj na telo povredjenog. Na taj način se posledice crush povrede manifestuju I na ostale organe koji nisu direktno oštećeni, što uslovljava prelaz crush povrede iz lokalnog poremećaja u sistemsku promenu- crush sindrom.
SUPSTANCE KOJE SE STVARAJU U TOKU CRUSH SINDROMA:
- Aminokiseline, kreatin fosfokinaza, slobodni radikali, superoksidi, peroksidi, histamin, mlečna kiselina, lizozom, mioglobin, azot-monoksid, kalijum, fosfati, itd.
AKUTNA BUBREŽNA INSUFICIJENCIJA
Mioglobin postaje “slobodan” što pokreće proces njegovog filtriranja u bubrezima. Zbog velike koncetracije mioglobina bubrežnom glomerularnom filtraciom se javlja začepljenje bubrežnih kanalića gde je posledica začepljenje bubrega. Mioglobin ima I diretno toksično dejstvo na bubrežno tkivo što uvećava oštećenje bubrega.
KLINIČKA SLIKA I DIJAGNOZA
Posle oslobadjanja prignječenih delova tela, postoji slobodan vremenski interval u trajanju od nekoliko sati. Nakon toga se razvija otok, I pad temperature povredjenog uda sa oslabljenim pulsom ili bez pulsa u njemu, nakon toga nastaje gubitak osećaja.
Ako se naglo oslobodi povredjeni ud može doći do reperfuzijskog-sindroma, kao I do akutne hipovolemije I poremećaja metabolizma.
ZNACI I SIMPTOMI CRUSH POVREDA:
Promene izgleda kože – modra, sjajna, zategnuta, ponekad sa mehurićima
Otok – povredjeni ud je uvećan zbog otoka koji se javlja kasnije
Paraliza – može se izazvati zabluda da je povedjena kičmena moždina
Parestezije – sve do ukočenosti – zavisi od povrede
Bol – uglavnom je jak
Puls – distalno od mesta povrede, puls je oslabljen ili odsutan
Mioglobinurija – mokraća ima braon ili tamno crvenu boju, što ukazuje na prisustvo mioglobina.
U DIJAGNOSTICI CRUSH POVREDA KORISTE SE SLEDEĆE METODE:
- EKG u cilju praćenja uticaja hiperkalijemije na rad srca
- Laboratorijske analize krvi I mokraće: CPK, elektroliti, BUN, mioglobin, natrijum,kalijum, kalcijum
- Merenje pritiska u mišićima povredjenog uda, u cilju njegovog rasterećenja
- Merenje količine izlučene mokraće (24 časa diureza)
- Radiografija, kompjuterizovana tomografija, u cilju dijagnostike povreda I stanja krvnih sudova, povredjenih udova I bubrega.
Crush sindrom kao I crush povrede su veoma ozbiljne medicinske povrede. Ne pridaje se mnogo značaj ovim posebnim oblikom zatvorenih povreda u knjigama što smatram da je pogrešno. Klinička slika crush sindroma može biti slična sledećim bolestima: tumori praćeni sindromom razgradnje mišića, toplotni udar, rabdomioliza, električna povreda.
LITERATURA
ĆEREMILAC. А.,Patologija mehaničkih povreda, Medicinska knjiga Beograd-Zagreb, 1973.
Medicinski fakultet Beograd – Patologija, Atanacković Mirjana i saradnici, 2015.