OSOBINA I SASTOJCI URINA
AKADEMIJA ZA ESTETIKU I
KOZMETOLOGIJU PURITY
SEMINARSKI RAD
Predmet: Fiziologija
Tema: Osobine i sastojci urina
Profesor, Matović Olivera Student, Šćekić Milica
Beograd,2019
1.
SADRŽAJ
1.Uvod………………………………………………………………………3.strana
- Osobine i sastojci urina ………….…………………………………………4.strana
3.Zaključak…………………………………………………………………9.strana
4.Literatura……….………………………………………….…………10..stran
2.
UVOD
Urin (Mokraća) je krajnji produkt rada urinarnog trakta (proizvod djelovanja bubrega tokom procesa filtracije krvi). Mokraćom se iz organizma odstranjuju svi u vodi rastvorljivi produkti metabolizma: urea, mokraćna kiselina, kreatinin, sulfati, fosfati, elektroliti, otrovne materije, ljekovi i kontrastna sredstva. Normalan sastav urina čini: voda (95%) i organska jedinjenja.
3.
Osobine urina
Izgled urina – normalno: bistar izgled
– zamućen urin – ukazuje na povećan broj leukocita, odnosno na neki zapaljenjski proces, kao i na gljivice, bakterije, sluz i sve druge elemente koji se mogu naći u sedimentu urina.
Boja
– normalno: žuta boja. Boja može da varira u zavisnosti od unjete količine tečnosti – od svijetlo žute do tamno žute, a na nju utiču i povećana tjelesna temperatura, znojenje, povraćanje, proliv. Što je mokraća više koncentrovana, boja je tamnija. Zanimljivo je da ružičasta boja mokraće može da se pojavi, na primjer, kada se konzumira veća količina cvekle ili kupina.
– tamnosmeđi urin – ukazuje na povećanje bilirubina, što je najčešće znak oštećenja jetre, odnosno pojave žutice. Neki ljudi inače imaju povećan bilirubin, tako da je njima ovakav izgled urina normalan.
– crveni urin – ukazuje na prisustvo hemoglobina, što najčešće ukazuje na oštećenje bubrega, zbog koga se u urinu javlja krv (najčešće kamen u bubregu ili pijesak), ali i na razne zapaljenjske procese, oštećenje mokraćnih kanala i bešike.
Miris urina: Ne opisuje se u izveštaju. Miris urina je aromatičan, nedefinisanog porijekla. U slučaju bakterijske infekcije, miris postaje oštar i neprijatan usled raspadanja uree do amonijaka. Miris urina mijenjaju i hrana i ljekovi.
Zapremina urina: Zdrav čovjek dnevno izlučuje oko 1-2 l mokraće, prosečno oko 1,5 l. Količina izlučene mokraće (diureza) u pojedinim bolestima može jako varirati.
Reakcija – normalno: kisela reakcija, pH se kreće između 5 i 6, ishrana ima najvećeg uticaja na pH urina.
• Alkalna reakcija – najčešće ukazuje na bakterijsku infekciju.
Specifična gustina – referentna vrijednost 1,012- 1,025, varira u zavisnosti od količine unjete tečnosti i sposobnosti bubrega da koncentriše urin
– Povećana gustina može da bude znak dijabetesa, hipertenzije, poremećaja funkcije hormona nadbubrežne žlijezde, oštećenja bubrega. Nastaje i usled povećanog gubitka vode – povraćanje, dijareja, kao i visoka temperatura.
– Snižena je najčešće kod povećanog izlučivanja urina. 4.
Sastojci urina
Proteini – normalno: negativni
-Mogu da budu pozitivni usled povećane fizičke aktivnosti ili u trudnoći, kada to nije znak patoloških promjena. Pojava proteina u urinu u svim ostalim stanjima znak je nekog zapaljenjskog procesa.
Glukoza
– normalno: negativna
– pozitivan rezultat glukoze u urinu je uglavnom je povezan sa povećanim vrijednostima ovog parametra u krvi (iznad 10 mmol/L), što se najčešće dešava kod dijabetičara.
Aceton – normalno: negativan
-Pozitivan nalaz prisutan kod dijabetičara
Bilirubin – normalno: negativan
Urobilinogen – normalno: negativan
-Pozitivni rezultati mogu da budu znak oštećenja jetre ili žuči.
Nitriti – normalno: negativan
– pozitivan nalaz je indikator prisustva bakterija u urinarnom traktu
Eritrociti – normalno: negativni ili ih ima jako malo, jedan ili dva u mikroskopskom vidnom polju
– Nalaz u mokraći upućuje na poremećaj u funkcionisanju bubrega ili mokraćnih puteva, i na mogući mokraćni kamenac. Ovaj nalaz može da se javi i posle teškog fizičkog rada ili povrede
Eritrociti sveži – normalno: negativni
– Pozitivni su najčešće znak prisustva mokraćnih kamenaca ili pijeska u bubregu i mokraćnim putevima.
Eritrociti bledi – normalno: negativni
– Pozitivni su najčešće znak skoro preležane infekcije ili hronične bolesti bubrega.
5.
Leukociti – normalno: do 5
– Nalaze se u sedimentu mokraće kada se radi o postojanju zapaljenskog procesa i infekciji. Obično se uz veliki broj leukocita javlja i povećan broj bakterija, pa je u ovakvoj situaciji preporuka uraditi i urinokulturu.
Cilindri – normalno: negativni. Cilindri su forme koje nastaju u bubrežnim kanalićima i poprimaju njihov oblik.
– Pozitivan nalaz ukazuje na hronično bubrežno oboljenje. U urinu zdravih osoba mogu se naći samo tzv. hijalini cilindri i to rijetko. Ćelijski, granulirani i voštani cilindri znak su patoloških stanja i njihova identifikacija ima značaja za postavljanje dijagnoze ili praćenje toka bolesti.
Epitelne ćelije pločaste – normalno: malo
– Ove ćelije oblažu urinarni trakt. Njihova pojava u urinu u bilo kom obimu nema veći dijagnostički značaj.
Epitelne ćelije okrugle – normalno: negativne
– Pozitivan nalaz ukazuje najčešće na oštećenje bubrega.
Bakterije – normalno: negativne
– Bakterija može biti malo, što ne mora nužno ukazivati na infekciju već kontaminaciju usled nepravilno uzetog uzorka. Ukoliko ih je u uzorku mokraće dosta (ili kako se to nekad u laboratorijskom izveštaju navodi „masa“) to je već znak ozbiljne urinarne infekcije.
Kristali isoli:
1.Urati amorfni – normalno: negativni. Pozitivan nalaz nema dijagnostički značaj.
2.Kristali kalcijum-oksalata – normalno: malo. Pozitivan nalaz ne mora da ukazuje na oboljenje, ali može da bude znak peska u bubregu.
3.Kristali mokraćne kiseline – normalno: negativni. Pozitivan nalaz ukazuje na neka oboljenja bubrega.
4.Kristali tripl-fosfata – normalno: negativni. Pozitivan nalaz može da bude znak bakterijske infekcije.
Sluz – normalno: negativna ili malo. Pozitivan nalaz nema veći dijagnostički značaj.
6.
Gljivice – normalno: negativne. Pozitivan nalaz je najčešći znak gljivične infekcije, a mogu se javiti i kod dijabetičara.
Spermatozoidi – normalno: negativni. Pozitivan nalaz se javlja kod starijih muškaraca i ukazuje na oštećenje prostate.
Narkotika– normalno: negativni. Pozitivan nalaz se javlja kod osoba koje su konzumirale drogu i druge slične supstance. Za urin, prozor detektibilnosti je malo širi – otprilike tri do šest dana za LSD, MDMA i morfijum, i do 40 dana za marihuana.
Hemoglobin–uočavaju se abnormalno visoke količine hemoglobina u mokraći, uočava se posle spavanja
Šta utiče na analizu urinokultre?
– Upotreba diuretika (lekova ili sredstava koji pojačavaju mokrenje) ili pijenje velike količine tečnosti povećavaju količinu urina. Ovo može relativno sniziti koncentraciju bakterija i uzrokovati netačnost rezultata testa.
– Skorašnja upotreba antibiotika ili uzimanje velike doze vitamina C mogu sprečiti ili usporiti razvoj bakterija u urinokulturi.
– Nepravilno uzimanje, zaraženost ili dugotrajno držanje na toplom uzorka urina mogu biti uzrok netačnih rezultata testa.
Potološki nalazi u mokraći – Određenim nazivima su označeni poremećaji u količini i sadržaju mokraće:
- Proteinurija: povećana količina belančevina u mokraći (zapaljenja urogenitalnog sistema)
- Glikozurija: nalaz glukoze u mokraći (šećerna bolest, kada je tri dana za redom nivo šećera u krvi preko 10,5 mmol/l)
- Acetonurija (Ketonurija): prisustvo acetona (ketonsko telo) u urinu, (šećerna bolest, kada se tri dana za redom javlja glikozurija)
- Hematurija: nalaz krvi u mokraći (Makrohematurija: krv u mokraći vidljiva golim okom i Mikrohematurija: mikroskopski nalaz krvi u sedimentu mokraće. Javlja se kod mokraćnih kamenčića, upalnih procesa 7. u bubrezima i mokraćnoj bešici, kod infektivnih bolesti npr. šarlaha, difterije, upale krajnika, upale slijepog crijeva, alergijskih bolesti, trovanjem živom, fosforom, povreda. Urin zdravih osoba ne sadrži krv, osim kod žena za vreme menstruacije. Hematuriju prati najčešće i hemoglobinurija, kada se u urinu nalazi krvni pigment, hemoglobin. Hemoglobinurija se javlja kod anemije, kod velikih fizičkih napora. Kod hemoglobinurije uvijek se javlja i proteinurija. Kao da se javlja jedna lančana reakcija)
- Hemoglobinurija:povećana koncentracija hemoglobina u mokraći uzrokovana raspadanjem eritrocita, usled nedostatka acetil holinesteraze u ovim ćelijama, koji povećava njihovo osjetljivost
- Leukociturija: nalaz povećanog broja leukocita u sedimentu mokraće
- Piurija: makroskopski vidljiv gnoj u mokraći
- Cilindruia: nalaz patoloških cilindara u mokaći
- Bakteriurija: nalaz mikroorganizama u urinu
- Ketonurija–prisustvo ketona u urinu.Ketoni se stvaraju od masti i proteina kada se oni koriste kao izvor energije.
ZAKLJUČAK
Analiza urina je jedna od korisnijih i bitnijih metoda, najčešće se izvodi u rutinskoj laboratorijskoj praksi. Cilj je da stručnim izvođenjem i tumačenjem rezultata analize urina dobiju brze i osnovne informacije o stanju metabolizma i o stanju genitalno-urinarnog sistema. Zato i kažemo da je neprocijenjivo bitan i dragocen!
9.
LITERATURA
2.http://vesnatomicevic.com/pregled-urina/
3.https://analizakrvi.wordpress.com/2014/10/31/pregled-fizickih-i-fizicko-hemijskih-osobina-urina/
4.https://ivamilosevic5.wordpress.com/2017/09/29/urin/
5.https://www.kokosovoulje.com/sta-je-hemoglobin-u-urinu-i-krvi/
10.