Select Page

Digestivni trakt

Digestivni traktDigestivni trakt

Digestini trakt ili sistem organa za varenje se sastoji iz niza uzastopnih dijelova u kojima se odvijaju pojedinačne faze varenja i apsorpcije.

Digestivni trakt neprekidno snabdeva tijelo vodom, elektrolitima i hranom. Da bi se to ostvarilo potrebno je: kretanje hrane kroz digestivni trakt, lučenje digestivnih sokova i varenje hrane, apsorpcija produkata varenja, cirkulacija krvi kroz gastrointestinalne organe i kontrola svih ovih funkcija nervnim i hormonskim sistemima.

Podijela digestivnog trakta

 

Digestivni trakt čine:

  • Usna duplja
  • Ždrijelo
  • Jednjak
  • Želudac
  • Tanko crijevo
  • Debelo crijevo
  • Jednjak

Digestivni trakt-Usna duplja

 

Ima funkciju primanja hrane. U njoj se nalaze pomoćni organi za varenje (zubi, jezik, pljuvačne žlijezde).

  • Zubi omogućavaju usitnjavanje hrane, dok jezik igra veoma bitnu ulogu. On je pokretni mišić i organ, koji pomjera hranu u ustima i omogućava bolje natapanje pljuvačkom. Zatim u ustima se nalaze pljuvačne žlijezde. Razvile su se kod kopnenih kičmenjaka sa primarnom funkcijom vlaženja hrane. Kod sisara su razvijene podjezične, podvilične i zaušne.  Njihov sekret sadrži enzim koji vari ugljene hidrate.

Digestivni trakt-Ždrijelo

 

Usna duplja se nastavlja na ždrijelo koje kasnije prelazi u jednjak. U ždrijelu se ukrštaju putevi hrane i vazduha.

Ždrijelo ima oblik uspravno postavljenog oluka i otvoren je prema napred. Prostire se od baze lobanje do šestog vratnog pršljena, tako da jedan njegov deo pripada glavi, a drugi vratu.

Hrana iz ždrijela prelazi u jednjak, a jednjak je mišićna cijev koja sprovodi hranu do želudca.

Digestivni trakt-Želudac

 

Želudac predstavlja prošireni deo crijeva u obliku slova J u  kome se hrana nagomilava i započinje varenje da bi se zatim postepeno propuštala u crijevo.

Želudačne žlezde ispuštaju hlorovodoničnu kiselinu ili enzim pepsin koji započinje varenje bjelančevina.

Digestivni trakt-Crijevo

 

Najvažnija faza procesa varenja odvija se u crijevu u kome se vrši i apsorpcija, svarenih hranljivih materija.

U crijevu postoje sitni izraštaji koji su označeni kao crijevne resice.

Kod čovjeka površina resica iznosi 10m² .

Crijevo se sastoji iz dva dijela:

  • Prednjeg tankog
  • Zadnjeg debelog crijeva

Granica između njih je obilježene jednim malim izražtajem – slijepim izraštajem.

Tanko crijevo

 

 

Početni dio tankog crijeva je dvanaestopalačno crijevo (duodenum), u koji se ulivaju odvodi jetre i pankreasa.

Tanko crevo se dijeli na tri dijela:

  • dvanaestopalačno crijevo (duodenum)
  • prazno crijevo (jejunum)

krivo crijevo (ileum)

Jetra

 

 

To je najveća žlijezda u organizmu kičmenjaka. Jetrin sekret je žuč koja se sakuplja u žučnoj kesi, a odatle kroz žučni kanal izliva u duodenum.

Pored toga jetra obavlja još niz značajnih funkcija:

  • u njoj se glikoza prijetvara u glikogen;
  • predstavlja skladište vitamina i gvožđa;
  • transformiše otrovne materije u neotrovne

Pankreas i Debelo crijevo

 

Pankreas (gušterača) leži u krivini dvanaestopalačnog creva. Iz njega se luči pankreasni sok čiji su sadržaj i funkcija naznačeni u tekstu o tankom crevu.

 

Debelo crijevo prihvata iz tankog crijeva sadržaj iz koga apsorbuje vodu i soli. Osim toga, ono prikuplja nesvarene ostatake.

U njemu se takođe nalazi mnoštvo bakterija koje imaju sposobnost sinteze vitamina koje organizam apsorbuje.

Debelo crijevo je dugačko 1,6m i završava se analnim otvorom.

Zaključak

 

Digestivni trakt čine: usna duplja, ždrelo, jednjak, želudac, tanko crijevo, debelo crijevo, jednjak.

Kao što je poznato, varenje je složen procijes koji pokrećemo svaki put kada ustima prinesemo neku od namirnica. Čak i kada biramo vrstu namirnica koje unosimo, ne možemo kontrolisati probavu. Osim toga, čitav organizam je angažovan u cilju, ekstrakovanja i apsorpcije najveće moguće količine hranljivih supstanci iz namirnica.

U ustima se temeljnim žvakanjem razlažu ugljeni hidrati, dok se u stomaku momentalno zadržava varenje hidrata, a otpočinje varenje proteina. Nakon nekoliko sati, mešavina hrane u stomaku se već pretvorila u kašu koja je rezultat varenja. Ova probavna kaša odlazi u dvanaestopalačno crijevo (početni deo tankog crijeva), gde se oslobađa čitav kompleks sokova potrebnih za rastvaranje različitih supstanci. Sok koji proizvodi pankreas meša se sa žuči, supstancom koja nastaje u jetri (oko jedan litar svaka 24 časa) i koja se skladišti u žučnoj kesi.

 

Student: Jovana Tošić

Smer: Estetičar-kozmetičar

Seminar iz anatomije: Digestivni trekt

Mentor: dr Vukan Babić

Akademija za estetiku i kozmetologiju Purity